Annemarie Claus, bestuurder van de vzw Recht op Waardig Sterven, gaf tekst en uitleg rond de vele begrippen rond dit onderwerp. Dat recht op waardig sterven een actueel onderwerp is werd duidelijk bevestigd door de talrijke aanwezigen en de vele vragen en discussies die de voordracht meebracht. De beslissingen bij het levenseinde zijn zaken waar iedereen toch mee bezig is. De wetgeving daarrond blijft echter nog altijd een beetje onduidelijk. Wel is dit thema veel toegankelijker en bespreekbaarder geworden. Getuige hiervan zijn de wetten die reeds gestemd werden in 2002.
Wet op de patiëntenrechten. De patiënt kreeg hiermee het recht heeft om mee te beslissen in de behandeling die wordt voorgesteld. We kunnen een levenstestament opmaken waarbij we opschrijven wat we wel en niet willen. Dit levenstestament is bindend en afdwingbaar. Het is echter belangrijk dat hierbij de huisarts en vertrouwenspersonen op de hoogte zijn.
De wet op de palliatieve zorgen. De palliatieve zorgen worden gegeven bij patiënten die ongeneeslijk ziek zijn. Er wordt gezorgd voor zo optimaal mogelijk comfort voor de patiënt. Dit gebeurt in de speciale afdeling maar kan ook thuis geboden worden.
Wet op de euthanasie. Hiermee wordt bedoeld opzettelijk levensbeëindigend handelen, door een andere persoon op uitdrukkelijk verzoek van de patiënt. Euthanasie wordt toegepast bij ondraaglijk en uitzichtloos fysiek en psychisch lijden en is mogelijk met een voorafgaande wilsverklaring. Deze procedure kan toegepast worden bij een bewuste patiënt of bij een onbewuste patiënt. Dit kan zowel bij patiënten die terminaal zijn maar ook bij patiënten die niet terminaal zijn. Er zijn wel voorwaarden aan verbonden zoals een schriftelijk verzoek of een wilsverklaring, minimaal twee artsen dienen advies te geven en dit liefst in overleg met getuigen of vertrouwenspersonen. Bij niet terminaal zieke patiënten dient een wachttijd van één maand gerespecteerd te worden. In 2013 kwam er een uitbreiding op de wetgeving! Vanaf 2013 kunnen ook jongeren euthanasie aanvragen maar niet omwille van psychisch lijden en steeds in overleg met de ouders. Hierbij is ook steeds een psychologisch advies vereist.
Maar er blijven nog veel hiaten in de wetgeving. De wetten dienen verfijnd en aangepast te worden. De vraag voor euthanasie bij dementie blijft ook een heel moeilijke discussie en is nog niet in een wet opgenomen. Veel organisaties ijveren om de wetgeving omtrent waardig sterven te verbeteren zoals Recht op Waardig Sterven, LEIF, HVV ...
Jano Vantieghem